1 نیک نامی از روغن معطر بهتر است و روزممات از روز ولادت.
2 رفتن به خانه ماتم از رفتن به خانه ضیافت بهتر است زیرا که این آخرت همه مردمان است و زندگان این را در دل خود مینهند.
3 حزن از خنده بهتر است زیرا که ازغمگینی صورت دل اصلاح میشود.
4 دل حکیمان در خانه ماتم است و دل احمقان در خانه شادمانی.
5 شنیدن عتاب حکیمان بهتر است از شنیدن سرود احمقان،
6 زیرا خنده احمقان مثل صدای خارها در زیر دیگ است و این نیز بطالت است.
7 به درستی که ظلم، مرد حکیم را جاهل میگرداند و رشوه، دل را فاسد میسازد.
8 انتهای امر از ابتدایش بهتر است و دل حلیم از دل مغرور نیکوتر.
9 در دل خود به زودی خشمناک مشو زیرا خشم در سینه احمقان مستقرمی شود. [1]
10 مگو چرا روزهای قدیم از این زمان بهتربود زیرا که در این خصوص از روی حکمت سوال نمی کنی.
11 حکمت مثل میراث نیکو است بلکه به جهت بینندگان آفتاب نیکوتر.
12 زیرا که حکمت ملجایی است و نقره ملجایی؛ اما فضیلت معرفت این است که حکمت صاحبانش را زندگی میبخشد.
13 اعمال خدا را ملاحظه نما زیرا کیست که بتواند آنچه را که او کج ساخته است راست نماید؟
14 در روز سعادتمندی شادمان باش و درروز شقاوت تامل نما زیرا خدا این را به ازاء آن قرار داد که انسان هیچچیز را که بعد از او خواهدشد دریافت نتواند کرد.
15 این همه را در روزهای بطالت خود دیدم. مرد عادل هست که در عدالتش هلاک میشود و مرد شریر هست که در شرارتش عمر دراز دارد.
16 پس گفتم به افراط عادل مباش و خود را زیاده حکیم مپندار مبادا خویشتن را هلاک کنی.
17 و به افراط شریر مباش و احمق مشو مبادا پیش ازاجلت بمیری.
18 نیکو است که به این متمسک شوی و از آن نیز دست خود را برنداری زیرا هرکه از خدا بترسد، از این هر دو بیرون خواهد آمد.
19 حکمت مرد حکیم را توانایی میبخشدبیشتر از ده حاکم که در یک شهر باشند.
20 زیرامرد عادلی در دنیا نیست که نیکویی ورزد و هیچ خطا ننماید. [2]
21 و نیز به همه سخنانی که گفته شود دل خودرا منه، مبادا بنده خود را که تو را لعنت میکندبشنوی.
22 زیرا دلت میداند که تو نیز بسیار بارهادیگران را لعنت نمودهای.
23 این همه را با حکمت آزمودم و گفتم به حکمت خواهم پرداخت اما آن از من دور بود.
24 آنچه هست دور و بسیار عمیق است. پس کیست که آن را دریافت نماید؟
25 پس برگشته دل خود را بر معرفت و بحث و طلب حکمت وعقل مشغول ساختم تا بدانم که شرارت حماقت است و حماقت دیوانگی است.
26 و دریافتم که زنی که دلش دامها و تلهها است و دستهایش کمندها میباشد، چیز تلختر از موت است. هرکه مقبول خدا است، از وی رستگار خواهد شد اماخطاکار گرفتار وی خواهد گردید.
27 جامعه میگوید که اینک چون این را با آن مقابله کردم تا نتیجه را دریابم این را دریافتم،
28 که جان من تا به حال آن را جستجو میکند ونیافتم. یک مرد از هزار یافتم اما از جمیع آنها زنی نیافتم.همانا این را فقط دریافتم که خدا آدمی را راست آفرید، اما ایشان مخترعات بسیار طلبیدند.
29 همانا این را فقط دریافتم که خدا آدمی را راست آفرید، اما ایشان مخترعات بسیار طلبیدند.