© 2018 Ίδρυμα Ουράντια
| Εγγραφο 59. Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΟΥΡΑΝΤΙΑ |
Δείκτης
Πολλαπλή έκδοση |
Εγγραφο 61. Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΟΥΡΑΝΤΙΑ |
60:0.1 Η εποχή της αποκλειστικής θαλάσσιας ζωής έχει τελειώσει. Η ανύψωση της ξηράς, ο ψυχόμενος φλοιός και οι ψυχόμενοι ωκεανοί, η ελάττωση των θαλασσών και η επακόλουθη βάθυνση, μαζί με τη μεγάλη αύξηση της ξηράς στα βόρεια πλάτη, όλα συνωμότησαν σε μεγάλο βαθμό για να αλλάξει το κλίμα του κόσμου σε όλες τις απομακρυσμένες από την ζώνη του ισημερινού περιοχές.
60:0.2 Οι καιροί των προηγούμενων περιόδων που τελείωσαν ήταν πράγματι ο αιώνας των βατράχων, οι πρόγονοι όμως αυτοί των χερσαίων σπονδυλωτών δεν κυριαρχούσαν πλέον, έχοντας επιζήσει σε πολύ μειωμένους αριθμούς. Ελάχιστοι τύποι επέζησαν από τις δύσκολες δοκιμασίες της προηγούμενης περιόδου της βιολογικής ταλαιπωρίας. Ακόμη και τα σπερματόφυτα σχεδόν εξοντώθηκαν.
¶ 1. Η ΠΡΩΙΜΗ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΡΠΕΤΩΝ
60:1.1 Οι, εξ αιτίας της διάβρωσης, αποθέσεις της περιόδου αυτής ήταν ως επί το πλείστον κροκαλοπαγή, σχιστόλιθοι και αμμόλιθοι. Ο γύψος και οι κόκκινες διαστρωματώσεις σ’ όλη την έκταση αυτών των ιζηματοποιήσεων, σε περιοχές της Βόρειας Αμερικής αλλά και της Ευρώπης, υποδηλώνουν ότι το κλίμα αυτών των ηπείρων ήταν ξηρό. Οι ξηρές περιοχές υπέστησαν μεγάλη διάβρωση από τους βίαιους, περιοδικούς κατακλυσμούς στα υψίπεδα που τις περιέβαλαν.
60:1.2 Ελάχιστα απολιθώματα βρίσκονται στα στρώματα αυτά, αλλά παρατηρούνται πάρα πολλά αποτυπώματα των χερσαίων αμφίβιων πάνω στους αμμόλιθους. Σε πολλές περιοχές, τα τριακόσια μέτρα των αποθέσεων του κόκκινου αμμόλιθου της περιόδου αυτής δεν περιέχουν απολιθώματα. Η ζωή των χερσαίων ζώων υπήρξε συνεχής μόνο σε ορισμένα μέρη της Αφρικής.
60:1.3 Οι αποθέσεις αυτές ποικίλουν ως προς το πάχος, από 100 μέτρα έως 334 μέτρα, φθάνοντας ακόμη και τα 600 μέτρα στις ακτές του Ειρηνικού. Η λάβα αναγκάστηκε αργότερα να εισχωρήσει ανάμεσα σε πολλά από τα στρώματα αυτά. Τα Πάλισεηντς, του Ποταμού Χάντσον, σχηματίσθηκαν από την εξώθηση της βασαλτικής λάβας ανάμεσα στις Τριασικές αυτές διαστρωματώσεις. Η ηφαιστειακή δραστηριότητα ήταν εκτεταμένη σε διαφορετικές περιοχές του κόσμου.
60:1.4 Σε περιοχές της Ευρώπης, ιδιαίτερα στη Γερμανία και τη Ρωσία μπορούν να βρεθούν εναποθέσεις αυτής της περιόδου. Στην Αγγλία, ο Νέος Κόκκινος Αμμόλιθος ανήκει σ’ αυτή την περίοδο. Ο ασβεστόλιθος είχε εναποτεθεί στις νότιες Άλπεις, ως αποτέλεσμα της εισβολής της θάλασσας και τώρα πλέον παρουσιάζεται ως οι ασυνήθιστες πλαγιές, κορυφές και στύλοι από ασβεστολιθικό δολομίτη, στις περιοχές αυτές. Το στρώμα αυτό βρίσκεται παντού στην Αφρική και την Αυστραλία. Το μάρμαρο της Καράρα προέρχεται από τέτοιο παραλλαγμένο ασβεστόλιθο. Τίποτε προερχόμενο από την περίοδο αυτή δεν θα βρεθεί στις νότιες περιοχές της Νότιας Αμερικής, αφού το μέρος αυτό της ηπείρου παρέμεινε βυθισμένο και γι’ αυτό, παρουσιάζει μόνο υδάτινες, ή θαλάσσιες εναποθέσεις που συνεχίσθηκαν από την προηγούμενη στην επόμενη περίοδο.
60:1.5 150,000,000 χρόνια πριν οι πρώιμες περίοδοι της χερσαίας ζωής στην ιστορία του κόσμου άρχισαν. Η ζωή, γενικά, δεν τελείωσε, αλλά έκανε κάτι καλύτερο απ’ αυτό, απέναντι στη σφοδρή και εχθρική ολοκλήρωση της εποχής της θαλάσσιας ζωής.
60:1.6 Καθώς αρχίζει η εποχή αυτή, οι ανατολικές και οι κεντρικές περιοχές της Βόρειας Αμερικής, το βόρειο μισό της Νότιας Αμερικής, το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και ολόκληρη η Ασία βρίσκονται αρκετά πάνω από το νερό. Η Βόρεια Αμερική για πρώτη φορά είναι γεωγραφικά απομονωμένη, αλλά όχι για πολύ, καθώς η γέφυρα της ξηράς στον Βερίγγειο Πορθμό γρήγορα αναδύθηκε και πάλι συνδέοντας την ήπειρο με την Ασία.
60:1.7 Μεγάλες τάφροι δημιουργήθηκαν στη Βόρεια Αμερική, παραλληλίζοντας τις ακτές του Ατλαντικού και του Ειρηνικού. Το μεγάλο ρήγμα του ανατολικού Κοννέκτικατ εμφανίσθηκε, με τη μία του πλευρά, τελικά να βυθίζεται 3.2 χιλιόμετρα. Πολλές από αυτές τις Βορειοαμερικανικές τάφρους γέμισαν αργότερα με ιζήματα εξ αιτίας της διάβρωσης, όπως γέμισαν, επίσης, πολλές από τις κοιλότητες των λιμνών γλυκού και αλμυρού νερού των ορεινών περιοχών. Αργότερα, οι πλημμυρισμένες αυτές καταβυθίσεις της ξηράς υψώθηκαν σημαντικά εξ αιτίας των ποταμών της λάβας που βρίσκονταν υπόγεια. Τα απολιθωμένα δάση πολλών περιοχών ανήκουν σ’ αυτή την εποχή.
60:1.8 Οι ακτές του Ειρηνικού, συνήθως πάνω από το νερό κατά τις πλημμύρες των ηπείρων, βυθίστηκαν, εκτός του νότιου τμήματος της Καλιφόρνιας και ενός μεγάλου νησιού που τότε υπήρχε εκεί που τώρα βρίσκεται ο Ειρηνικός Ωκεανός. Η αρχαία αυτή θάλασσα Καλιφόρνια ήταν πλούσια σε θαλάσσια ζωή και εκτεινόταν προς τα ανατολικά για να συνδεθεί με την παλαιά θαλάσσια λεκάνη της μεσοδυτικής περιοχής.
60:1.9 140,000,000 χρόνια πριν, ξαφνικά και μόνo με την ένδειξη των δύο προ-αμφίβιων προγόνων που εξελίχθηκαν στην Αφρική κατά την προηγούμενη περίοδο, τα ερπετά εμφανίσθηκαν σε πλήρως ανεπτυγμένη μορφή. Εξελίχθηκαν ραγδαία, περιλαμβάνοντας σε μικρό διάστημα τους κροκοδείλους, τα φολιδωτά ερπετά και, τελικά, τα θαλάσσια φίλια, αλλά και τα ιπτάμενα ερπετά. Οι μεταβατικοί τους πρόγονοι γρήγορα εξαφανίσθηκαν[1].
60:1.10 Αυτοί οι ραγδαία εξελισσόμενοι έρποντες δεινόσαυροι γρήγορα έγιναν οι μονοκράτορες της εποχής αυτής. Γεννούσαν αυγά και ξεχώριζαν από όλα τα άλλα ζώα για τον μικρό τους εγκέφαλο, που ζύγιζε λιγότερο από μισό κιλό και ήλεγχε σώματα που αργότερα ζύγιζαν έως και σαράντα τόνους. Τα προηγούμενα, ωστόσο, ερπετά ήταν μικρότερα, σαρκοβόρα και περπατούσαν σαν τα καγκουρό, στα πίσω πόδια τους. Είχαν κοίλα οστά, όπως τα πτηνά και αργότερα ανέπτυξαν τρία μόνο δάκτυλα στα πίσω πόδια τους και πολλά από τα απολιθωμένα αποτυπώματα των ποδιών τους έχουν εκληφθεί λανθασμένα ως ανήκοντα σε γιγάντια πτηνά. Αργότερα, αναπτύχθηκαν οι φυτοφάγοι δεινόσαυροι. Περπατούσαν με τα τέσσερα και ένας κλάδος της κατηγορίας αυτής ανέπτυξε προστατευτική θωράκιση.
60:1.11 Αρκετά εκατομμύρια χρόνια αργότερα εμφανίσθηκαν τα πρώτα θηλαστικά. Δεν εγκυμονούσαν και γρήγορα εξέπεσαν. Κανένα δεν επέζησε. Αυτή ήταν μία πειραματική προσπάθεια για τη βελτίωση των θηλαστικών μοντέλων, αλλά δεν επέτυχε στην Ουράντια.
60:1.12 Η θαλάσσια ζωή αυτής της περιόδου ήταν πενιχρή, αλλά βελτιώθηκε ραγδαία με την καινούργια εισβολή της θάλασσας, η οποία και πάλι δημιούργησε εκτεταμένες ακτογραμμές αβαθών υδάτων. Εφ’ όσον υπήρχαν περισσότερα αβαθή νερά γύρω από την Ευρώπη και την Ασία, τα πλουσιότερα κοιτάσματα απολιθωμάτων βρίσκονται σ’ αυτές τις ηπείρους. Αν μελετάτε σήμερα τη ζωή αυτής της περιόδου, εξετάστε τις περιοχές των Ιμαλαΐων, της Σιβηρίας και της Μεσογείου, όπως επίσης και της Ινδίας και των νησιών της λεκάνης του νότιου Ειρηνικού. Ένα κυρίαρχο χαρακτηριστικό της θαλάσσιας ζωής ήταν η παρουσία πλήθους όμορφων αμμονιτών, τα απολιθώματα των οποίων βρίσκονται παντού στον κόσμο.
60:1.13 130,000,000 χρόνια πριν οι θάλασσες ελάχιστα είχαν αλλάξει. Η Σιβηρία και η Βόρεια Αμερική συνδέονταν μέσω της γέφυρας της ξηράς στον Βερίγγειο Πορθμό. Μίας πλούσια και μοναδική θαλάσσια ζωή εμφανίσθηκε στην Καλιφορνέζικη ακτή του Ειρηνικού, όπου περισσότερα από χίλια είδη αμμονιτών αναπτύχθηκαν από τους ανώτερους τύπους των κεφαλόποδων. Οι αλλαγές της ζωής αυτής της περιόδου ήταν, πράγματι, επαναστατικές, παρά το ότι ήταν προσωρινές και σταδιακές.
60:1.14 Η περίοδος αυτή διήρκεσε περισσότερα από είκοσι πέντε εκατομμύρια χρόνια και είναι γνωστή ως Τριασική.
¶ 2. Η ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΡΠΕΤΩΝ
60:2.1 120,000,000 χρόνια πριν, μια καινούργια φάση της εποχής των ερπετών άρχισε. Το μέγα γεγονός της περιόδου αυτής υπήρξε η εξέλιξη και η πτώση των δεινοσαύρων. Η χερσαία ζωή έφθασε στη μεγαλύτερη ανάπτυξή της, από πλευράς μεγέθους και, ουσιαστικά, χάθηκε από το πρόσωπο της γης με το πέρας της εποχής αυτής. Οι δεινόσαυροι εξελίχθησαν σε όλα τα μεγέθη, από ένα είδος μικρότερο από εξήντα εκατοστά, έως τους πελώριους μη σαρκοφάγους δεινοσαύρους, με μήκος δυόμισι μέτρα, τους οποίους ποτέ, από τότε, δεν έφθασε σε όγκο κανένα από τα ζώντα πλάσματα.
60:2.2 Οι μεγαλύτεροι δεινόσαυροι προήλθαν από την δυτική Βόρεια Αμερική. Τα τερατώδη αυτά ερπετά είναι θαμμένα παντού στην περιοχή των Βραχωδών Ορέων, μαζί στο σύνολο των ακτών της Βόρειας Αμερικής, παντού στη δυτική Ευρώπη, τη Νότια Αφρική και την Ινδία, όχι όμως στην Αυστραλία.
60:2.3 Τα ογκώδη αυτά πλάσματα γίνονταν λιγότερο δραστήρια και δυνατά καθώς μεγάλωναν σε διαστάσεις. Χρειάζονταν, όμως, τόσο πελώριες ποσότητες τροφής και η γη ήταν τόσο γεμάτη απ’ αυτά, ώστε στερήθηκαν την τροφή και εξαφανίσθηκαν – δεν είχαν την ευφυΐα να αντιμετωπίσουν με επιτυχία την κατάσταση.
60:2.4 Μέχρι την εποχή αυτή, το μεγαλύτερο μέρος της ανατολικής πλευράς της Βόρειας Αμερικής, η οποία από πολλούς αιώνες είχε ανυψωθεί, είχε χαμηλώσει και βυθιστεί στον Ατλαντικό Ωκεανό, έτσι ώστε οι ακτές εκτείνονταν αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακρύτερα από όσο τώρα. Το δυτικό μέρος της ηπείρου ήταν ακόμη ανυψωμένο, αλλά ακόμη και αυτές οι περιοχές δέχθηκαν αργότερα την εισβολή τόσο της βόρειας θάλασσας όσο και του Ειρηνικού, ο οποίος επεκτάθηκε προς ανατολάς, ως την περιοχή των μαύρων Λόφων της Ντακότα.
60:2.5 Επρόκειτο για μια εποχή του γλυκού νερού, χαρακτηριζόμενη από πολλές εσωτερικές λίμνες, όπως φαίνεται από τα άφθονα απολιθώματα του γλυκού νερού των αποκαλούμενων κοιτασμάτων Μόρρισον, στο Κολοράντο, τη Μοντάνα και το Γουάιομινγκ. Το πάχος των σύνθετων αυτών των από αλμυρό και γλυκό νερό αποθέσεων ποικίλει από 66.5 έως 166.5 μέτρα. Ελάχιστος, ωστόσο, ασβεστόλιθος υπάρξει στα στρώματα αυτά.
60:2.6 Η ίδια πολική θάλασσα που εκτεινόταν τόσο προς τα κάτω, στη Βόρεια Αμερική, με τον ίδιο τρόπο κάλυψε ολόκληρη τη Νότια Αμερική, εκτός από τα Όρη των Άνδεων που σύντομα εμφανίσθηκαν. Το μεγαλύτερο μέρος της Κίνας και της Ρωσίας είχε πλημμυρίσει, η εισβολή, ωστόσο, του νερού ήταν μεγαλύτερη στην Ευρώπη. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της καταβύθισης που οι όμορφες λιθογραφικές πέτρες της νότιας Γερμανίας εναποτέθηκαν, τα στρώματα εκείνα στα οποία απολιθώματα, όπως τα λεπτεπίλεπτα φτερά των παλαιότερων εντόμων, διατηρήθηκαν, σαν να ήταν μόλις χθες.
60:2.7 Η χλωρίδα της εποχής αυτής έμοιαζε πολύ μ’ αυτήν της προηγούμενης. Οι φτέρες διατηρούνταν, ενώ τα κωνοφόρα και τα πεύκα έμοιαζαν όλο και περισσότερο με τις σημερινές ποικιλίες. Ένα μέρος του γαιάνθρακα εξακολουθούσε να σχηματίζεται κατά μήκος των βόρειων ακτών της Μεσογείου.
60:2.8 Η επιστροφή των θαλασσών βελτίωσε τον καιρό. Τα κοράλλια εξαπλώθηκαν στις θάλασσες της Ευρώπης, επιβεβαιώνοντας ότι το κλίμα εξακολουθούσε να είναι ήπιο και σταθερό, αλλά ποτέ δεν ξαναφάνηκαν στις αργά ψυχόμενες πολικές θάλασσες. Η θαλάσσια ζωή των καιρών αυτών βελτιώθηκε και αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό, ειδικά στις Ευρωπαϊκές θάλασσες. Τα κοράλλια, αλλά και τα κρινοειδή εμφανίσθηκαν προσωρινά σε μεγαλύτερους αριθμούς απ΄ όσο μέχρι τότε, οι αμμονίτες, όμως, κυριαρχούσαν στην ασπόνδυλη ζωή των ωκεανών, με το μέσο τους μέγεθος να κυμαίνεται από επτάμισυ έως δέκα εκατοστά, αν και ένα είδος έφθασε σε μία διάμετρο δυόμισι μέτρων. Οι σπόγγοι βρίσκονταν παντού ενώ και οι σουπιές και τα στρείδια εξακολούθησαν να εξελίσσονται.
60:2.9 110,000,000 χρόνια πριν οι δυναμικές της θαλάσσιας ζωής εξακολουθούσαν να αναπτύσσονται. Ο θαλάσσιος αχινός ήταν μία από τις αξιοσημείωτες μεταλλάξεις της εποχής εκείνης. Τα καβούρια, οι αστακοί, καθώς και οι σύγχρονοι τύποι των οστρακόδερμων ωρίμαζαν. Σημαντικές συνέβησαν στην οικογένεια των ψαριών, με ένα τύπο οξύρρυγχου να εμφανίζεται, τα άγρια, ωστόσο, θαλάσσια ερπετά, που κατάγονταν από τα χερσαία ερπετά, εξακολουθούσαν να λυμαίνονται τις θάλασσες και απειλούσαν να καταστρέψουν ολόκληρη την οικογένεια των ψαριών.
60:2.10 Αυτή συνέχιζε να είναι, σε μεγάλο βαθμό, η εποχή των δεινοσαύρων. Είχαν τόσο κατακλύσει την ξηρά, ώστε δύο είδη κατέφυγαν στη θάλασσα για να συντηρηθούν, κατά την προηγούμενη περίοδο του θαλάσσιου κατακλυσμού. Τα θαλάσσια αυτά ερπετά αντιπροσωπεύουν μία οπισθοχώρηση στην εξέλιξη. Ενώ μερικά καινούργια είδη προοδεύουν, ορισμένα γένη παραμένουν στατικά και άλλα έλκονται προς τα πίσω, οπισθοχωρώντας σε μία προτεραία κατάσταση. Και αυτό ακριβώς συνέβη όταν οι δύο αυτοί τύποι των ερπετών εγκατέλειψαν την ξηρά.
60:2.11 Καθώς περνούσε ο καιρός, τα θαλάσσια ερπετά μεγάλωσαν τόσο πολύ, ώστε έγιναν δυσκίνητα και τελικά χάθηκαν, επειδή δεν είχαν εγκέφαλο αρκετά μεγάλο ώστε να παράσχει προστασία στα πελώρια σώματά τους. Ο εγκέφαλός τους ζύγιζε λιγότερο από εξήντα γραμμάρια, παρά το γεγονός ότι οι πελώριοι αυτοί ιχθυόσαυροι έφθαναν ορισμένες φορές τα δέκα πέντε μέτρα μήκος, με την πλειονότητά τους να έχει μήκος μεγαλύτερο των 10.5 μέτρων. Τα θαλάσσια κροκοδειλοειδή απετέλεσαν, επίσης, μια οπισθοδρόμηση από τον χερσαίο τύπο των ερπετών, επανερχόμενα σε μία προηγούμενη κατάσταση, ωστόσο, αντίθετα προς τα θαλάσσια ερπετά, τα ζώα αυτά πάντα επέστρεφαν στην ξηρά για να αποθέσουν τα αυγά τους.
60:2.12 Σύντομα αφού τα δύο είδη των δεινοσαύρων μετανάστευσαν στη θάλασσα, σε μία μάταιη προσπάθεια να αυτοσυντηρηθούν, δύο άλλοι τύποι οδηγήθηκαν στον αέρα εξ αιτίας του άσπονδου ανταγωνισμού της χερσαίας ζωής. Όμως, οι ιπτάμενοι αυτοί πτερόσαυροι δεν ήταν οι πρόγονοι των αληθινών πτηνών των καιρών που ακολούθησαν. Εξελίχθησαν από τους δεινοσαύρους με τα κοίλα οστά, που πηδούσαν και τα φτερά τους έμοιαζαν στη διάπλαση με τα φτερά των νυκτερίδων, με άνοιγμα από έξι έως επτάμισυ μέτρα. Τα αρχαία αυτά ιπτάμενα ερπετά έφθασαν σε μήκος τα 3.3 μέτρα και είχαν διαχωριζόμενες σιαγόνες, παρόμοιες μ’ αυτές των σημερινών φιδιών. Για αρκετό καιρό τα ιπτάμενα αυτά ερπετά φαίνονταν ότι επέτυχαν, αλλά δεν κατόρθωσαν να εξελιχθούν με τρόπο που θα τα καθιστούσε ικανά να επιζήσουν ως ιπτάμενα. Αντιπροσωπεύουν τον μη επιζήσαντα κλάδο των προγόνων των πτηνών.
60:2.13 Οι χελώνες αυξήθηκαν κατά την περίοδο αυτή, εμφανιζόμενες αρχικά στη Βόρεια Αμερική. Οι πρόγονοί τους προήλθαν από την Ασία μέσω μιας βόρειας λωρίδας ξηράς.
60:2.14 Ένα εκατομμύριο χρόνια πριν η εποχή των ερπετών πλησίαζε στο τέλος της. Οι δεινόσαυροι, παρά τον πελώριο όγκο τους, ήταν ζώα ανεγκέφαλα, που δεν είχαν την ευφυία να βρουν αρκετή τροφή για να θρέψουν τέτοια πελώρια σώματα. Και έτσι χάθηκαν τα δυσκίνητα αυτά χερσαία ερπετά σε ολοένα μεγαλύτερους αριθμούς. Η εξέλιξη εφεξής θα ακολουθήσει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, όχι του σωματικού μεγέθους και η ανάπτυξη του εγκεφάλου θα χαρακτηρίζει κάθε διαδοχική εποχή της εξέλιξης των ζώων και της προόδου του πλανήτη.
60:2.15 Αυτή η περίοδος, η οποία περιλαμβάνει το αποκορύφωμα και την αρχόμενη πτώση των ερπετών, διήρκεσε σχεδόν είκοσι πέντε εκατομμύρια χρόνια και είναι γνωστή ως Ιουράσιος.
¶ 3. ΤΟ ΚΡΗΤΙΔΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ
Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΟΦΟΡΩΝ ΦΥΤΩΝ
Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ
60:3.1 Η μεγάλη κρητιδική περίοδος παίρνει το όνομά της από την κυριαρχία των γόνιμων κρητιδογόνων1 θαλάσσιων μικροοργανισμών με ασβεστούχο κέλυφος στους ωκεανούς. Η περίοδος αυτή φέρει την Ουράντια κοντά στο τέλος της μακραίωνης κυριαρχίας των ερπετών και γίνεται μάρτυρας της εμφάνισης των ανθοφόρων φυτών και των πτηνών τη γη. Αυτή είναι, επίσης, η εποχή του τερματισμού της προς δυσμάς και νότο κίνησης των ηπείρων, που συνοδεύθηκε από τρομακτικές παραμορφώσεις του φλοιού και ταυτόχρονη εξάπλωση ποταμών λάβας και έντονης ηφαιστειακής δράσης.
60:3.2 Κοντά στο τέλος της προηγηθείσας γεωλογικής περιόδου, μεγάλο μέρος της ξηράς των ηπείρων βρισκόταν πάνω από το νερό, αν και, μέχρι τότε, δεν υπήρχαν βουνοκορφές. Καθώς, όμως, η κίνηση της ηπειρωτικής ξηράς συνεχιζόταν, η ξηρά συναντήθηκε με το πρώτο μεγάλο εμπόδιο στον βαθύ πυθμένα του Ειρηνικού. Ο ανταγωνισμός αυτός των γεωλογικών δυνάμεων έδωσε την ώθηση για να σχηματισθούν όλες οι πελώριες βόρειες και δυτικές οροσειρές, οι οποίες εκτείνονται από την Αλάσκα, μέσω του Μεξικού, προς τα κάτω, έως το Ακρωτήριο Χορν.
60:3.3 Η περίοδος αυτή γίνεται έτσι η φάση της δημιουργίας των σύγχρονων βουνών της γεωλογικής ιστορίας. Πριν από την εποχή αυτή υπήρχαν λίγες βουνοκορφές, απλά, ανυψωμένες λωρίδες ξηράς μεγάλου εύρους. Η περιοχή της ακτής του Ειρηνικού άρχιζε, πλέον, να ανυψώνεται, αλλά βρισκόταν χίλια εκατό χιλιόμετρα δυτικότερα από τη σημερινή ακτογραμμή. Τα βουνά της Σιέρα άρχιζαν να σχηματίζονται, με τα χρυσοφόρα τους κοιτάσματα από χαλαζία να αποτελούν το προϊόν της ροής της λάβας εκείνου του καιρού. Στο ανατολικό μέρος της Βόρειας Αμερικής, η πίεση του Ατλαντικού ωκεανού συνέβαλε, επίσης, στην ανύψωση της ξηράς.
60:3.4 100,000,000 χρόνια πριν η Βορειοαμερικανική ήπειρος και ένα μέρος της Ευρώπης βρίσκονταν αρκετά πάνω από το νερό. Η στρέβλωση των Αμερικανικών ηπείρων συνεχιζόταν, προκαλώντας τη μεταμόρφωση των Νοτιοαμερικανικών Άνδεων και τη σταδιακή ανύψωση των δυτικών πεδιάδων της Βόρειας Αμερικής. Το μεγαλύτερο μέρος του Μεξικού βυθίστηκε κάτω από τη θάλασσα και ο νότιος Ατλαντικός κατέλαβε την ανατολική ακτή της Νότιας Αμερικής, φθάνοντας, τελικά, στη σημερινή ακτογραμμή. Ο Ατλαντικός και ο Ινδικός Ωκεανός ήταν τότε περίπου όπως είναι σήμερα.
60:3.5 95,000,000 χρόνια πριν οι Αμερικανικές και οι Ευρωπαϊκές μάζες ξηράς άρχισαν και πάλι να βυθίζονται. Οι νότιες θάλασσες άρχισαν να εισβάλουν στη Βόρεια Αμερική και σταδιακά επεκτάθηκαν προς βορράν, για να ενωθούν με τον Αρκτικό Ωκεανό, αποτελώντας τη δεύτερη μεγαλύτερη καταβύθιση της ηπείρου. Όταν η εποχή αυτή, τελικά, ολοκληρώθηκε, άφησε την ήπειρο όπως περίπου είναι τώρα. Προτού αρχίσει η μεγάλη αυτή καταβύθιση, τα υψίπεδα των ανατολικών Αππαλαχίων είχαν φθαρεί σχεδόν εντελώς, ως το επίπεδο της θάλασσας. Τα πολλά χρωματιστά στρώματα καθαρού πηλού που τώρα χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των πήλινων σκευών βρίσκονταν παντού στις περιοχές των ακτών του Ατλαντικού κατά την περίοδο αυτή, με το μέσο πάχος τους να είναι περίπου 66.5 μέτρα.
60:3.6 Έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα ελάμβανε χώρα νότια των Άλπεων και κατά μήκος των παράκτιων βουνών της σημερινής Καλιφόρνιας. Μεγάλες παραμορφώσεις του φλοιού για εκατομμύρια εκατομμυρίων χρόνων γίνονταν στο Μεξικό. Μεγάλες αλλαγές συνέβησαν επίσης στην Ευρώπη, τη Ρωσία, την Ιαπωνία και το νότιο μέρος της Νότιας Αμερικής. Το κλίμα διαφοροποιείτο όλο και περισσότερο.
60:3.7 90,000,000 χρόνια πριν, τα αγγειόσπερμα αναδύθηκαν από τις πρώιμες αυτές Κρητιδικές θάλασσες και γρήγορα γέμισαν τις ηπείρους. Τα χερσαία αυτά φυρά εμφανίσθηκαν ξαφνικά μαζί με τις συκιές, τις μανόλιες και τις τουλίπες. Αμέσως μετά την εποχή αυτή οι συκιές, τα ψωμόδενδρα2 και οι φοίνικες εξαπλώθηκαν σ’ ολόκληρη την Ευρώπη και τις δυτικές πεδιάδες της Βόρειας Αμερικής. Δεν εμφανίσθηκαν νέα χερσαία ζώα.
60:3.8 85,000,000 χρόνια πριν ο Βερίγγειος Πορθμός έκλεισε, διακόπτοντας τη ροή των ψυχόμενων υδάτων των βόρειων θαλασσών. Μέχρι τότε, η θαλάσσια ζωή του Ατλαντικού Ωκεανού και του Κόλπου και αυτή του Ειρηνικού Ωκεανού ήταν πολύ διαφορετικές, εξ αιτίας της θερμοκρασιακής διαφοράς των δύο αυτών ωκεανών, οι οποία τώρα έγινε ομοιόμορφη.
60:3.9 Τα κρητιδικά και αργιλασβεστολιθικά από πράσινη άμμο ιζήματα γίνουν το όνομα στην περίοδο αυτή. Οι ιζηματοποιήσεις του καιρού αυτού είναι πολύχρωμες, αποτελούμενες από κρητίδες, σχιστόλιθους, αμμόλιθους, και μικρές ποσότητες ασβεστόλιθων, μαζί με κατώτερης ποιότητας γαιάνθρακα, ή λιγνίτη ενώ σε πολλές περιοχές περιέχουν πετρέλαιο. Τα στρώματα αυτά ποικίλουν ως προς το πάχος, από 6.5 μέτρα, σε ορισμένες περιοχές, έως 334 μέτρα στη δυτική Βόρεια Αμερική, καθώς και σε πάρα πολλές Ευρωπαϊκές τοποθεσίες. Κατά μήκος των ανατολικών ορίων των Βραχωδών Ορέων τα ιζήματα αυτά παρατηρούνται στις κεκλιμένες υπώρειες.
60:3.10 Σ’ ολόκληρο τον κόσμο, σ’ αυτές τις διαστρωματώσεις έχουν διεισδύσει κρητίδες και τα στρώματα αυτά του μαλακού, πορώδους πετρώματος απορροφούν νερό από ανεστραμμένες προεξοχές και το μεταφέρουν προς τα κάτω, για να εφοδιάσουν με υδάτινα αποθέματα μεγάλο μέρος των σημερινών άνυδρων περιοχών της γης.
60:3.11 80,000,000 χρόνια πριν μεγάλες αναταραχές έλαβαν χώρα στο φλοιό της γης. Η προς δυσμάς πρόοδος της ηπειρωτικής πορείας σχεδόν ακινητοποιήθηκε, ενώ η τεράστια ενέργεια της δυσκίνητης κεκτημένης ταχύτητας της μάζας της ηπειρωτικής ενδοχώρας έκανε τις ακτές του Ειρηνικού να ανυψωθούν, τόσο στη Βόρεια όσο και στη Νότια Αμερική και εγκαινίασε βαθιές αλυσιδωτές αλλαγές κατά μήκος των Ασιατικών ακτών του Ειρηνικού. Αυτή η ανύψωση της πέριξ του Ειρηνικού ξηράς, η οποία κατέληξε στις σημερινές οροσειρές, έχει μήκος μεγαλύτερο από σαράντα χιλιάδες χιλιόμετρα. Και οι αναταραχές που ακολούθησαν τη γέννησή της δημιούργησαν τις μεγαλύτερες παραμορφώσεις της επιφάνειας που έγιναν από όταν εμφανίσθηκε η ζωή στην Ουράντια. Οι ποταμοί της λάβας, τόσο πάνω στο έδαφος όσο και κάτω από αυτό, ήταν εκτεταμένοι και βρίσκονταν παντού.
60:3.12 75,000,000 χρόνια πριν σηματοδοτούν το τέλος της κίνησης των ηπείρων. Από την Αλάσκα έως το Ακρωτήριο Χορν, οι μακριές οροσειρές των ακτών του Ειρηνικού ολοκληρώθηκαν, ωστόσο, λίγες κορυφές υπήρχαν ως τότε.
60:3.13 Η προς τα πίσω πίεση της κίνησης των ηπείρων η οποία είχε πλέον σταματήσει, έκανε να συνεχισθεί η ανύψωση των δυτικών πεδιάδων της Βόρειας Αμερικής, ενώ στα ανατολικά, τα φθαρμένα Αππαλάχια Όρη της περιοχής των ακτών του Ατλαντικού προεκτάθηκαν ίσια επάνω, με ελάχιστη, ή καθόλου κλίση.
60:3.14 70,000,000 χρόνια πριν έλαβαν χώρα οι παραμορφώσεις του φλοιού που συσχετίζονται με το μέγιστο της ανύψωσης της περιοχής των Βραχωδών Ορέων. Ένα μεγάλο κομμάτι βράχου εξωθήθηκε είκοσι πέντε χιλιόμετρα στην επιφάνεια στη Βρετανική Κολούμπια. Εδώ, τα Κάμβρια πετρώματα έχουν πεταχτεί λοξά πάνω από τα Κρητιδικά στρώματα. Στις ανατολικές πλαγιές των Βραχωδών Ορέων, κοντά στα Καναδικά σύνορα, υπήρχε άλλη μία φαντασμαγορική εξώθηση. Εδώ μπορούν να βρεθούν προζωικά στρώματα πετρωμάτων που εξωθήθηκαν πάνω από τις, τότε, πρόσφατες Κρητιδικές αποθέσεις.
60:3.15 Αυτή ήταν μία εποχή ηφαιστειακής δραστηριότητας σ’ ολόκληρο τον κόσμο, που έκανε να ανυψωθούν πολλοί, μικροί, μεμονωμένοι ηφαιστειακοί κώνοι. Υποβρύχια ηφαίστεια εξερράγησαν στην καταβυθισμένη περιοχή των Ιμαλαΐων. Μεγάλο μέρος της υπόλοιπης Ασίας, περιλαμβανομένης της Σιβηρίας, βρισκόταν ακόμη κάτω από το νερό.
60:3.16 65,000,000 χρόνια πριν έγινε μία από τις μεγαλύτερες εκροές λάβας όλων των εποχών. Τα ιζηματογενή στρώματα αυτών, αλλά και των προηγούμενων εκροών λάβας βρίσκονται παντού στις Αμερικανικές ηπείρους, τη Βόρεια και τη Νότια Αφρική, την Αυστραλία και σε μέρη της Ευρώπης.
60:3.17 Τα χερσαία ζώα ελάχιστα είχαν αλλάξει, εξ αιτίας, όμως, της μεγαλύτερης ανάδυσης των ηπείρων, ειδικότερα στη Βόρεια Αμερική, πολλαπλασιάσθηκαν ραγδαία. Η Βόρεια Αμερική υπήρξε το θαυμάσιο πεδίο της εξέλιξης των χερσαίων ζώων εκείνων των καιρών, με το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης να βρίσκεται κάτω από το νερό.
60:3.18 Το κλίμα εξακολουθούσε να είναι θερμό και ομοιόμορφο. Οι αρκτικές περιοχές απολάμβαναν ένα κλίμα που έμοιαζε πολύ με το σημερινό κλίμα των κεντρικών και νότιων περιοχών της Βόρειας Αμερικής.
60:3.19 Μεγάλη εξέλιξη στα φυτά λάμβανε χώρα. Μεταξύ των χερσαίων φυτών κυριαρχούσαν τα αγγειόσπερμα ενώ πολλά σημερινά δένδρα πρωτοεμφανίσθηκαν, στα οποία περιλαμβάνονται η οξιά, η σημύδα, η βαλανιδιά, η καρυδιά, ο πλάτανος, ο σφένδαμνος και οι σύγχρονοι φοίνικες. Τα φρούτα, τα χόρτα και τα σιτηρά αφθονούσαν και τα χόρτα αυτά, που είχαν σπόρους, καθώς και τα δένδρα ήταν για το φυτικό κόσμο, ό,τι ήταν οι πρόγονοι του ανθρώπου για τον κόσμο των ζώων – ήταν δεύτεροι σε εξελικτική σημασία, μόνο σε σχέση με την εμφάνιση του ίδιου του ανθρώπου. Ξαφνικά και χωρίς προηγούμενη διαβάθμιση, μεταλλάχθηκε η μεγάλη οικογένεια των ανθοφόρων φυτών. Και η καινούργια αυτή χλωρίδα γρήγορα εξαπλώθηκε σ’ ολόκληρο τον κόσμο.
60:3.20 60,000,000 χρόνια πριν, αν και τα χερσαία ερπετά ήδη έφθιναν, οι δεινόσαυροι συνέχισαν ως μονάρχες του κόσμου, με την αρχηγία τώρα να αναλαμβάνεται από τους περισσότερο ευκίνητους και δραστήριους τύπους των μικρότερων ποικιλιών των, σαν καγκουρό μετακινούμενων, σαρκοβόρων δεινοσαύρων. Λίγο καιρό νωρίτερα, όμως, είχαν εμφανισθεί καινούργιοι τύποι φυτοφάγων δεινοσαύρων, των οποίων η ραγδαία αύξηση οφειλόταν στην εμφάνιση της οικογένειας των χόρτων των χερσαίων φυτών. Ένας από τους φυτοφάγους αυτούς δεινοσαύρους ήταν ένα πραγματικό τετράποδο, που είχε δύο κέρατα και ένα κολάρο στους ώμους που έμοιαζε με κάπα. Ο χερσαίος τύπος της χελώνας, με εγκάρσιο μήκος έξι μέτρα, εμφανίσθηκε, όπως εμφανίσθηκαν και οι σύγχρονοι κροκόδειλοι και τα πραγματικά φίδια σύγχρονου τύπου. Μεγάλες αλλαγές γίνονταν, επίσης, μεταξύ των ψαριών, αλλά και των άλλων τύπων θαλάσσιας ζωής.
60:3.21 Τα προ-πτηνά των προηγούμενων καιρών που περπατούσαν και κολυμπούσαν δεν επέτυχαν στον αέρα, ούτε οι ιπτάμενοι δεινόσαυροι επέτυχαν. Ήταν ένα είδος που έζησε για λίγο και που γρήγορα χάθηκε. Κι’ αυτοί, επίσης, υπέστησαν την καταδίκη των δεινοσαύρων, τον αφανισμό, επειδή είχαν ελάχιστη εγκεφαλική ουσία σε σύγκριση με το μέγεθος του σώματός τους. Η δεύτερη αυτή προσπάθεια να δημιουργηθούν ζώα που θα μπορούσαν να ταξιδεύσουν στην ατμόσφαιρα απέτυχε, όπως είχε αποτύχει η θνησιγενής προσπάθεια να δημιουργηθούν θηλαστικά κατά τη διάρκεια αυτής, αλλά και της προηγούμενης περιόδου.
60:3.22 55,000,000 χρόνια πριν η εξελικτική προέλαση σημαδεύτηκε από την αιφνίδια εμφάνιση του πρώτου από τα πραγματικά πτηνά, ένα μικρό πλάσμα που έμοιαζε με περιστέρι, το οποίο υπήρξε ο πρόγονος όλων των πτηνών. Αυτός ήταν ο τρίτος τύπος ιπτάμενου πλάσματος που εμφανίσθηκε στη γη το οποίο προήλθε απ’ ευθείας από την κατηγορία των ερπετών, όχι από τους σύγχρονους ιπτάμενους δεινόσαυρους, ούτε από τους προγενέστερους τύπους των οδοντοφόρων χερσαίων πτηνών. Και έτσι, αυτή γίνεται γνωστή ως η εποχή των πτηνών, όπως επίσης ως η εποχή της έκπτωσης των ερπετών[2].
¶ 4. ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΔΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ
60:4.1 Η μεγάλη Κρητιδική περίοδος πλησίαζε στο τέλος της και η ολοκλήρωση αυτή σηματοδοτεί το πέρας των μεγάλων θαλάσσιων εισβολών στις ηπείρους. Τούτο αληθεύει ιδιαίτερα για τη Βόρεια Αμερική, όπου είχαν λάβει χώρα είκοσι τέσσερις ακριβώς κατακλυσμοί. Και παρά το ότι ακολούθησαν μικρότερες καταβυθίσεις, καμία από αυτές δεν μπορεί να συγκριθεί με τις εκτεταμένες και μακρόχρονες θαλάσσιες εισβολές αυτής, αλλά και των προηγούμενων εποχών. Οι εναλλασσόμενες αυτές περίοδοι της κυριαρχίας της θάλασσας και της ξηράς γίνονταν σε κύκλους εκατομμυρίων ετών. Υπάρχει ένας προαιώνιος ρυθμός που συνδέεται με την ανάδυση αυτή και την πτώση του βυθού των ωκεανών και των επιπέδων της ηπειρωτικής ξηράς. Και οι ίδιες αυτές ρυθμικές κινήσεις του βυθού θα συνεχίσουν από την εποχή αυτή σ’ ολόκληρη την ιστορία της γης, με μειούμενη, ωστόσο, συχνότητα και έκταση.
60:4.2 Η περίοδος αυτή, γίνεται επιπλέον μάρτυρας του τέλους της κίνησης των ηπείρων και του σχηματισμού των σύγχρονων βουνών της Ουράντια. Η πίεση, όμως, των ηπειρωτικών μαζών και η αντίθετη ροπή της προαιώνιας κίνησής τους, δεν αποτελούν τη μοναδική επενέργεια στη δημιουργία των βουνών. Ο κύριος και βασικός παράγων στον καθορισμό της τοποθεσίας μιας οροσειράς είναι η προϋπάρχουσα πεδιάδα, ή η τάφρος, η οποία έχει πληρωθεί με τα, συγκριτικά ελαφρότερα, ιζήματα της διάβρωσης της ξηράς και της κίνησης των θαλασσών των προηγουμένων καιρών. Οι ελαφρότερες αυτές περιοχές της ξηράς έχουν μερικές φορές πάχος 4,500 έως 6,000 μέτρα. Γι’ αυτό, όταν ο φλοιός υπόκειται σε πίεση, οποιασδήποτε αιτιολογίας, οι ελαφρότερες αυτές περιοχές είναι οι πρώτες που θα πιεσθούν προς τα πάνω, θα αναδιπλωθούν και θα ανυψωθούν για να παράσχουν αντισταθμιστική ρύθμιση στις ανταγωνιστικές και συγκρουόμενες δυνάμεις και πιέσεις που λειτουργούν στην επιφάνεια της γης, ή κάτω από την επιφάνεια. Ορισμένες φορές, οι προς τα πάνω αυτές προβολές της ξηράς γίνονται χωρίς αναδίπλωση. Σχετικά όμως με την ανύψωση των Βραχωδών Ορέων, έλαβε χώρα μία μεγάλη αναδίπλωση και ταλάντωση, που συμπληρώθηκε με κολοσσιαίες προβολές των διαφόρων στρωμάτων, τόσο στο υπέδαφος όσο και στην επιφάνεια.
60:4.3 Τα αρχαιότερα βουνά του κόσμου βρίσκονται στην Ασία, τη Γροιλανδία και τη Βόρεια Ευρώπη, μεταξύ εκείνων των παλαιότερων, με ανατολική-δυτική κατεύθυνση συστημάτων. Τα μέσης ηλικίας βουνά βρίσκονται στην πέριξ του Ειρηνικού ομάδα, καθώς και στο δεύτερο Ευρωπαϊκό, με ανατολική-δυτική κατεύθυνση σύστημα, το οποίο δημιουργήθηκε την ίδια περίπου εποχή. Η γιγάντια αυτή ανύψωση έχει μήκος περίπου δέκα έξι χιλιάδες χιλιόμετρα, εκτεινόμενη από την Ευρώπη μέχρι τις ανυψώσεις της ξηράς στις Δυτικές Ινδίες. Τα νεώτερα βουνά βρίσκονται στο σύστημα των Βραχωδών Ορέων, όπου, για αιώνες, οι ανυψώσεις της ξηράς είχαν συμβεί μόνο για να καλυφθούν αργότερα από τη θάλασσα, αν και μερικές από τις υψηλότερες ξηρές παρέμειναν ως νησιά. Στη συνέχεια του σχηματισμού των μέσης ηλικίας βουνών, ένα πραγματικό ορεινό υψίπεδο δημιουργήθηκε, το οποίο προορίσθηκε, εν συνεχεία να σμιλευθεί στα σημερινά Βραχώδη Όρη από τη συνδυασμένη μαστοριά των στοιχείων της φύσης.
60:4.4 Η σημερινή Βορειοαμερικανική περιοχή των Βραχωδών Ορέων δεν είναι η αρχική ανύψωση της ξηράς. Η ανύψωση εκείνη είχε από μακρού ισοπεδωθεί εξ αιτίας της διάβρωσης και, αργότερα, υψωθεί και πάλι. Η σημερινή μετωπική οροσειρά είναι ό,τι έχει απομείνει από τα κατάλοιπα της αρχικής οροσειράς που είχε ανυψωθεί και πάλι. Το Πάικς Πηκ και το Λονγκς Πηκ είναι αξιοσημείωτα παραδείγματα της δραστηριότητας αυτής των βουνών, που εκτείνεται για περισσότερες από δύο γενεές της ζωής των βουνών. Οι δύο αυτές κορυφές κράτησαν τα κεφάλια τους έξω από το νερό κατά τη διάρκεια αρκετών από τους προηγούμενους κατακλυσμούς.
60:4.5 Βιολογικά, αλλά και γεωλογικά, επίσης, αυτή ήταν μια γεμάτη επεισόδια, δραστήρια εποχή στην ξηρά και κάτω από το νερό. Οι θαλάσσιοι αχινοί αυξήθηκαν, ενώ τα κοράλλια και τα κρινοειδή μειώθηκαν. Οι αμμονίτες, των οποίων η επίδραση επικρατούσε κατά την προγενέστερη εποχή, εξέπεσαν το ίδιο ραγδαία. Στην ξηρά τα δάση της φτέρης αντικαταστάθηκαν σε μεγάλη έκταση από τα πεύκα καθώς και άλλα σύγχρονα δένδρα, στα οποία περιλαμβάνονται οι γιγάντιες σεκόιες. Με το τέλος αυτής της περιόδου, ενώ τα εγκυμονούντα θηλαστικά δεν είχαν ακόμη εξελιχθεί, η βιολογική σκηνή είναι απόλυτα έτοιμη για την εμφάνιση, σε μια μεταγενέστερη εποχή, των πρώιμων προγόνων των μελλοντικών θηλαστικών τύπων.
60:4.6 Και έτσι τελειώνει η μακρόχρονη εποχή της εξέλιξης του κόσμου, που κράτησε από την πρώιμη εμφάνιση της χερσαίας ζωής, ως τους πλέον πρόσφατους χρόνους των άμεσων προγόνων του ανθρώπινου είδους και των συγγενών του κλάδων. Αυτή, η Κρητιδική εποχή, καλύπτει πενήντα εκατομμύρια χρόνια και φέρει το πέρας της, προ των θηλαστικών, εποχής της χερσαίας ζωής, η οποία εκτείνεται για μία περίοδο ενός εκατομμυρίου χρόνων και είναι γνωστή ως Μεσοζωική.
60:4.7 [Παρουσιάσθηκε από ένα Φορέα της Ζωής του Νέβαδον αποσπασμένου στη Σατάνια και λειτουργούντος, τώρα, στην Ουράντια.]
| Εγγραφο 59. Η ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΑΣ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΟΥΡΑΝΤΙΑ |
Δείκτης
Πολλαπλή έκδοση |
Εγγραφο 61. Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΟΥΡΑΝΤΙΑ |
¶ Παραπομπές
- ↑ Ερπετά: Γεν 1:24.
- ↑ Πουλιά: Γεν 1:20-22.