Księga Rodzaju (z greckiego Γένεσις, Genesis; biblijny hebrajski: בְּרֵאשִׁית, łac. Bərēʾšīṯ, „Na początku”) jest pierwszą księgą Biblii hebrajskiej i chrześcijańskiego Starego Testamentu. Jego hebrajska nazwa jest taka sama jak jego pierwsze słowo, Bereszit („Na początku”). Genesis jest opisem stworzenia świata, wczesnej historii ludzkości, przodków Izraela i początków narodu żydowskiego.
Tradycja przypisuje Mojżeszowi autora Księgi Rodzaju, a także ksiąg Wyjścia, Kapłańskiej, Liczb i większości Księgi Powtórzonego Prawa; jednak współcześni uczeni, zwłaszcza od XIX wieku, umieszczają autorstwo książek na VI i V wiek p.n.e., setki lat po rzekomym życiu Mojżesza. Opierając się na naukowej interpretacji dowodów archeologicznych, genetycznych i językowych, większość uczonych uważa Genesis za przede wszystkim mitologiczną, a nie historyczną.
Dzieli się na dwie części, historię pierwotną (rozdziały 1–11) i historię przodków (rozdziały 12–50). Pradawna historia przedstawia autorskie koncepcje natury bóstwa i relacji człowieka z jego stwórcą: Bóg stwarza świat dobry i odpowiedni dla ludzkości, ale kiedy człowiek psuje go grzechem, Bóg postanawia zniszczyć swoje stworzenie, oszczędzając tylko sprawiedliwego Noego i jego rodziny, aby przywrócić relację między człowiekiem a Bogiem. Historia przodków (rozdziały 12-50) opowiada o prehistorii Izraela, ludu wybranego przez Boga. Na polecenie Boga potomek Noego, Abraham, podróżuje z miejsca swego urodzenia (opisanego jako Ur Chaldejczyków i którego identyfikacja z Ur sumeryjskim jest niepewna we współczesnej nauce) do danej przez Boga ziemi Kanaan, gdzie mieszka jako przybysz, podobnie jak jego syn Izaak i wnuk Jakub. Imię Jakuba zostaje zmienione na „Izrael” i za pośrednictwem jego syna Józefa, dzieci Izraela schodzą do Egiptu, razem 70 osób wraz z domami, a Bóg obiecuje im wspaniałą przyszłość. Księga Rodzaju kończy się na Izraelu w Egipcie, gotowym na przyjście Mojżesza i wyjście z Egiptu. Narracja jest przerywana serią przymierzy z Bogiem, które sukcesywnie zawężają się od całej ludzkości (przymierze z Noem) do szczególnej relacji tylko z jednym ludem (Abrahamem i jego potomkami poprzez Izaaka i Jakuba). gotowy na przyjście Mojżesza i wyjście. Narracja jest przerywana serią przymierzy z Bogiem, które sukcesywnie zawężają się od całej ludzkości (przymierze z Noem) do szczególnej relacji tylko z jednym ludem (Abrahamem i jego potomkami poprzez Izaaka i Jakuba). gotowy na przyjście Mojżesza i wyjście. Narracja jest przerywana serią przymierzy z Bogiem, które sukcesywnie zawężają się od całej ludzkości (przymierze z Noem) do szczególnej relacji tylko z jednym ludem (Abrahamem i jego potomkami poprzez Izaaka i Jakuba).
W judaizmie teologiczne znaczenie Księgi Rodzaju koncentruje się na przymierzach łączących Boga z Jego ludem wybranym i ludem z Ziemią Obiecaną.